بیژن عبدالکریمی

دستان پنهان بازار، خودتنظیمی بازار، این‌که «خود بازار قیمت را تعیین می‌کند»... همه این‌ها بخشی از پروژه نئولیبرالیزه‌کردن جامعه است؛ شتابان می‌رویم به سوی تک‌نرخی‌کردن ارز، واقعی‌سازی قیمت سوخت، و سپردن همه‌چیز به دست بازار. نتیجه؟ همه‌چیز برای اقلیتی اندک، و هیچ برای اکثریتی مطلق. جالب این جاست در بودجه سال آینده، افزایش بیست‌درصدی حقوق کارگران و کارمندان پیش‌بینی شده است اما با تورم افسارگسیخته، این افزایش چیزی جز فقیرتر شدن آنان نسبت به حتی امسال هم نیست. چیزی شاهد آن هستیم طبقه متوسط است که روزبه‌روز فقیر تر میشود و خشمی است که با خود حمل میکند! بدانید: کشوری که زیر فشار تحریم است، سیاست بازار آزاد یعنی نسخه پیچی برای مرگ چ آن کشور. این گوی و این میدان! #بازار @havarpress

بسم الله الرحمن الرحیم جناب آقای دکتر سیدجواد میری در نگاشته‌ای که در پاسخ به آقای دکتر عبدالکریمی تهیه کرده‌اند، به کلیدواژه‌ای اشاره می‌کنند که این کلیدواژه، قدری بر گرده‌ این نوشتار سنگینی می‌کند و نیاز است پردازش دقیق‌تری از آن انجام دهند تا خواننده بداند دقیقا ایشان به چه مفهومی اشاره می‌کنند. این کلیدواژه، کلیدواژه «مارکت اکونومی» است که از قرار هم تاکید ایشان بر عدم ترجمه مارکت و اکونومی بوده است. این عدم ترجمه البته دقت فراوان ایشان را نشان می‌دهد. چرا که به نظر می‌رسد ایشان می‌دانند مارکت ترجمه‌اش در سیاق فارس‌ها، بازار نیست. و اکونومی هم ترجمه‌اش اقتصاد نمی‌شود. چرا که در زبان و تمدن پارسی، بازار، نهادی است که هزاران سال تبادلات و تعاملات اقتصادی و سیاسی و فرهنگی ایرانیان در دل آن رقم خورده است. سازه‌ای دارد و قواعدی. ادبیاتی دارد و تاریخی. که در دل آن، فرهنگی زاده شده که آن فرهنگ اقتصادی شده است رکنی برای شکل‌گیری یک تمدن انسانی خدا محور. بازاری رباگریز، مملو از عنصر صداقت و راستی. بازاری که در آن همسایه‌ها به جای رقیب، کفیل یکدیگرند و سنت گلریزان، مانع از خروج افراد شکست خورده از بازار می‌شود. سنتی که اولویت‌گذاری خرید در صبحگاه آن، بر عهده کرسی است. سنتی که فریب در بازار را پشت لغت شفافیت پنهان نمی‌کند. و این سنت از آسمان تا زمین با سنت مارکت متفاوت است. مارکتی که در آن به قول برنارد ماندویل «گناه اکتشاف بزرگی است؛ زمانی که در چارچوب عدالت قرار گیرد و محدود شود». سنتی که ابتنایش بر گناه است. بر نفع‌طلبی، بر دروغ، بر فریب، مگر آن‌که عدالت محدودش کند. و عدالت در این سنت چیزی نیست جز سازوکار رفع تنازع میان افراد در انتفاع طلبی! که دولت محدوده اش را مشخص می کند و به بیان قانون در می آورد. دولت در سنت مارکت، امری ضروری‌تر از محتسب در سنت بازار است. چرا که در مارکت «فضیلت به‌تنهایی نمی‌تواند ملت‌ها را زنده کند. در شکوه و جلالند کسانی که دوباره زنده شوند[با گناه]. [در] عصری طلایی، که صداقت چنان آزاد باشد که بلوط». در مارکت، صداقت پای در بند است چون بلوط. و چه بسا شکوهمندی، محصول پای دربند کردن فضیلت هایی چون صداقت است. و از این روست که بازار متفاوت از مارکت است. بازار، محل تعامل مالکیت‌هاست از سر صداقت اما مارکت محل محدودسازی صداقت. و نتیجه این می‌شود که بازار در دل خود به مسجد راه می‌دهد اما مال‌ها و مارکت‌ها مسجدگریزند. فقه و حلال و حرام می شود قاعده بازار اما در مارکت باید پای در بند شود؛ چون بلوط. این‌ است که بازار در تطور خود، زمانی که لباس سیاست می شود، انقلاب اسلامی را می سازد، اما مارکت هرگز با مرام انقلاب اسلامی فقاهتی جواهری همراه نمی‌شود. این اندماج حکمرانی ساز، ریشه‌هایی نظری به عمق تاریخ ایران دارد و انتظاری هزاران ساله را ساخته است برای تحقق حکمرانی انقلابی. اما در سوی دیگر، دکتر میری عزیز، به درستی اکونومی را ترجمه نکرده‌اند به اقتصاد. چرا که از زمین تا آسمان میان صرفیدن و انصافیدن فاصله است. اکونومی یعنی صرفه و اصل صرفیدن را حاکم می‌کند بر افعال. محوریت صرفیدن بر رفتار بشر در سنت اسکولاستیک، گناهی‌است نابخشودنی! در حالی که "گناه اکتشاف بزرگی است" در سنت اکونومی. "اقتصاد" اما مسیر است و جهت دارد. محصول تجمع انتفاعات نیست. خود، اصل جهت است: «وَعَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ وَمِنْهَا جَائِرٌ» و کسی که از آن جهت منحرف شود، از مسیر هدایت خارج می‌شود. و این اقتصاد، مسیری دیگر است از: افراط و تفریط و اسراف و تبذیر و اقتار. این صراط، چراغی است بر رفتار فرهنگی افراد که عناصری از معنای زندگی اجتماعی اخلاق محور را ردشن می کند. نه این‌که بگوید منتها الیه انحراف، همانی است که میخواهی، مگر آن‌که فرد دیگری تو را قید بزند. «مارکت اکانومی» لباس قدرت می پوشد و سرمایه‌دار می‌سازد! اما بازار منصفانه، در غیر موضع قدرت مرشد چلویی تولید می‌کند و اگر لباس بر قدرت شود، حکومت پابرهنگان و کوخ نشینان در برابر جهانخواران را تقویم می کند. یکی می‌شود زوال ملت‌های استعمار شده و یکی می‌شود جانبخش به سفره بچه یتیم های عالم. این توجه دکتر میری مرا بر آن داشت که پاسخ سوال ایشان را از درون نوشتارشان بیابم. که «دیگری» بودن «مارکت اکانومی» را در نوشتارشان فریاد زده‌اند بی‌آن‌که توجهشان به این سطح از فریاد جلب شود. بله مارکت اکانومی، دیگری از «اقتصاد ما» است! و واعجبا که "اقتصاد ما" را حتی دیگری ندانیم از آن! "اقتصاد ما" معنای روح‌بخش صدها سال زندگی ایرانی اسلامی در دل بازار است. آن چه "بچه های گفتمان انقلاب" به آن دعوت شده اند، گفتمانی کردن روح لطیف "اقتصاد ما"ست. والسلام دکتر حمیدرضا مقصودی

بسم الله الرحمن الرحیم جناب آقای دکتر سیدجواد میری در نگاشته‌ای که در پاسخ به آقای دکتر عبدالکریمی تهیه کرده‌اند، به کلیدواژه‌ای اشاره می‌کنند که این کلیدواژه، قدری بر گرده‌ این نوشتار سنگینی می‌کند و نیاز است پردازش دقیق‌تری از آن انجام دهند تا خواننده بداند دقیقا ایشان به چه مفهومی اشاره می‌کنند. این کلیدواژه، کلیدواژه «مارکت اکونومی» است که از قرار هم تاکید ایشان بر عدم ترجمه مارکت و اکونومی بوده است. این عدم ترجمه البته دقت فراوان ایشان را نشان می‌دهد. چرا که به نظر می‌رسد ایشان می‌دانند مارکت ترجمه‌اش در سیاق فارس‌ها، بازار نیست. و اکونومی هم ترجمه‌اش اقتصاد نمی‌شود. چرا که در زبان و تمدن پارسی، بازار، نهادی است که هزاران سال تبادلات و تعاملات اقتصادی و سیاسی و فرهنگی ایرانیان در دل آن رقم خورده است. سازه‌ای دارد و قواعدی. ادبیاتی دارد و تاریخی. که در دل آن، فرهنگی زاده شده که آن فرهنگ اقتصادی شده است رکنی برای شکل‌گیری یک تمدن انسانی خدا محور. بازاری رباگریز، مملو از عنصر صداقت و راستی. بازاری که در آن همسایه‌ها به جای رقیب، کفیل یکدیگرند و سنت گلریزان، مانع از خروج افراد شکست خورده از بازار می‌شود. سنتی که اولویت‌گذاری خرید در صبحگاه آن، بر عهده کرسی است. سنتی که فریب در بازار را پشت لغت شفافیت پنهان نمی‌کند. و این سنت از آسمان تا زمین با سنت مارکت متفاوت است. مارکتی که در آن به قول برنارد ماندویل «گناه اکتشاف بزرگی است؛ زمانی که در چارچوب عدالت قرار گیرد و محدود شود». سنتی که ابتنایش بر گناه است. بر نفع‌طلبی، بر دروغ، بر فریب، مگر آن‌که عدالت محدودش کند. و عدالت در این سنت چیزی نیست جز سازوکار رفع تنازع میان افراد در انتفاع طلبی! که دولت محدوده اش را مشخص می کند و به بیان قانون در می آورد. دولت در سنت مارکت، امری ضروری‌تر از محتسب در سنت بازار است. چرا که در مارکت «فضیلت به‌تنهایی نمی‌تواند ملت‌ها را زنده کند. در شکوه و جلالند کسانی که دوباره زنده شوند[با گناه]. [در] عصری طلایی، که صداقت چنان آزاد باشد که بلوط». در مارکت، صداقت پای در بند است چون بلوط. و چه بسا شکوهمندی، محصول پای دربند کردن فضیلت هایی چون صداقت است. و از این روست که بازار متفاوت از مارکت است. بازار، محل تعامل مالکیت‌هاست از سر صداقت اما مارکت محل محدودسازی صداقت. و نتیجه این می‌شود که بازار در دل خود به مسجد راه می‌دهد اما مال‌ها و مارکت‌ها مسجدگریزند. فقه و حلال و حرام می شود قاعده بازار اما در مارکت باید پای در بند شود؛ چون بلوط. این‌ است که بازار در تطور خود، زمانی که لباس سیاست می شود، انقلاب اسلامی را می سازد، اما مارکت هرگز با مرام انقلاب اسلامی فقاهتی جواهری همراه نمی‌شود. این اندماج حکمرانی ساز، ریشه‌هایی نظری به عمق تاریخ ایران دارد و انتظاری هزاران ساله را ساخته است برای تحقق حکمرانی انقلابی. اما در سوی دیگر، دکتر میری عزیز، به درستی اکونومی را ترجمه نکرده‌اند به اقتصاد. چرا که از زمین تا آسمان میان صرفیدن و انصافیدن فاصله است. اکونومی یعنی صرفه و اصل صرفیدن را حاکم می‌کند بر افعال. محوریت صرفیدن بر رفتار بشر در سنت اسکولاستیک، گناهی‌است نابخشودنی! در حالی که "گناه اکتشاف بزرگی است" در سنت اکونومی. "اقتصاد" اما مسیر است و جهت دارد. محصول تجمع انتفاعات نیست. خود، اصل جهت است: «وَعَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ وَمِنْهَا جَائِرٌ» و کسی که از آن جهت منحرف شود، از مسیر هدایت خارج می‌شود. و این اقتصاد، مسیری دیگر است از: افراط و تفریط و اسراف و تبذیر و اقتار. این صراط، چراغی است بر رفتار فرهنگی افراد که عناصری از معنای زندگی اجتماعی اخلاق محور را ردشن می کند. نه این‌که بگوید منتها الیه انحراف، همانی است که میخواهی، مگر آن‌که فرد دیگری تو را قید بزند. «مارکت اکانومی» لباس قدرت می پوشد و سرمایه‌دار می‌سازد! اما بازار منصفانه، در غیر موضع قدرت مرشد چلویی تولید می‌کند و اگر لباس بر قدرت شود، حکومت پابرهنگان و کوخ نشینان در برابر جهانخواران را تقویم می کند. یکی می‌شود زوال ملت‌های استعمار شده و یکی می‌شود جانبخش به سفره بچه یتیم های عالم. این توجه دکتر میری مرا بر آن داشت که پاسخ سوال ایشان را از درون نوشتارشان بیابم. که «دیگری» بودن «مارکت اکانومی» را در نوشتارشان فریاد زده‌اند بی‌آن‌که توجهشان به این سطح از فریاد جلب شود. بله مارکت اکانومی، دیگری از «اقتصاد ما» است! و واعجبا که "اقتصاد ما" را حتی دیگری ندانیم از آن! "اقتصاد ما" معنای روح‌بخش صدها سال زندگی ایرانی اسلامی در دل بازار است. آن چه "بچه های گفتمان انقلاب" به آن دعوت شده اند، گفتمانی کردن روح لطیف "اقتصاد ما"ست. والسلام دکتر حمیدرضا مقصودی

نشر نقد فرهنگ در نظر دارد برای تکمیل تیم کاری خود فردی را با مشخصات زیر استخدام کند: - آقا - آشنایی ابتدایی با امور گرافیکی و نرم افزار فتوشاپ - آشنایی با فعالیت‌های تبلیغاتی (اینستاگرام، تلگرام و...) - دارای گواهینامه رانندگی - روزهای کاری: تمام وقت (شنبه تا چهارشنبه) یا پاره وقت (توافقی) - حقوق و مزایا مطابق قانون کار+بیمه لطفا افراد واجد شرایط با شمارۀ 09216023901 تماس بگیرند یا رزومۀ خود را به آدرس naghdefarhang@gmail.com ایمیل نمایند.

انا لله و انا الیه راجعون بدین وسیله شهادت سه تن از فرزندان رشید از نیروهای انتظامی ایران عزیز و یک تن از شهروند غیرنظامی و مظلوم کشورمان، به ترتیب با نام های «سجاد مرعشی، محمد بزی، علیرضا نصیرآبادی و علیرضا پیری بسیجی»، را که صبح امروز سه شنبه، 25 آذرماه 1404، در درگیری با گروههای تروریستی در منطقه مرزی لار زاهدان به شهادت رسیدند، به خانواده های معززشان، به ملت عزیز ایران، و به همۀ نیروهای سلحشور و جان برکف کشور در نهادهای انتظامی و نظامی تسلیت گفته، و آرزومند بسط خودآگاهی ملی و تاریخی در دل همۀ آحاد این کشور در حمایت و قدردانی تمام قد از نیروهای نظامی و انتظامی کشورمان هستم. با عشق و خاکساری نسبت به همۀ نیروهای انتظامی و دفاعی کشور بیژن عبدالکریمی 25 آذرماه 1404

انا لله و انا الیه راجعون بدین وسیله شهادت سه تن از فرزندان رشید از نیروهای انتظامی ایران عزیز و یک تن از شهروند غیرنظامی و مظلوم کشورمان، به ترتیب با نام های «سجاد مرعشی، محمد بزی، علیرضا نصیرآبادی و علیرضا پیری بسیجی»، را که صبح امروز سه شنبه، 25 آذرماه 1404، در درگیری با گروههای تروریستی در منطقه مرزی لار زاهدان به شهادت رسیدند، به خانواده های معززشان، به ملت عزیز ایران، و به همۀ نیروهای سلحشور و جان برکف کشور در نهادهای انتظامی و نظامی تسلیت گفته، و آرزومند بسط خودآگاهی ملی و تاریخی در دل همۀ آحاد این کشور در حمایت و قدردانی تمام قد از نیروهای نظامی و انتظامی کشورمان هستم. با عشق و خاکساری نسبت به همۀ نیروهای انتظامی و دفاعی کشور بیژن عبدالکریمی 25 آذرماه 1404 قرارگاه منطقه‌ای قدس نیروی زمینی سپاه پاسداران در اطلاعیه ای اعلام کرد: سه نفر از رزمندگان این قرارگاه توسط گروهک‌های تروریستی و معاند در منطقه مرزی . بدین وسیله سپاه پاسداران درگیری افراد مسلح با ماموران در جاده زاهدان-فهرج را تایید و اعلام کرد در این درگیری «» کشته شدند. همزمان یک درگیری دیگر میان نیروهای جمهوری اسلامی با افراد مسلح در ایرانشهر در سیستان و بلوچستان گزارش شده است. در بیانیه روابط عمومی قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه پاسداران که سه‌شنبه ۲۵ آذر منتشر شد، آمده است: «موضوع توسط دستگاه‌های امنیتی و انتظامی در دست پیگیری است.» پیش‌تر وب‌سایت حقوق‌ بشری حال‌وش نوشته بود درگیری افراد مسلح با نیروهای جمهوری اسلامی در محدوده ایست بازرسی شهر فهرج در استان کرمان، بامداد سه‌شنبه رخ داد و به کشته شدن «دو مامور وزارت اطلاعات و دو مامور نیروی انتظامی» منجر شد. این سازمان همچنین از زخمی شدن «شماری از ماموران» خبر داد. این رسانه از «انتقال مجروحان و اجساد ماموران» در درگیری مسلحانه در ایست بازرسی فهرج یک ویدیو نیز منتشر کرد.

انا لله و انا الیه راجعون بدین وسیله سپاه پاسداران درگیری افراد مسلح با ماموران در جاده زاهدان-فهرج را تایید و اعلام کرد در این درگیری «سه نیروی انتظامی و یک شهروند غیرنظامی» کشته شدند. همزمان یک درگیری دیگر میان نیروهای جمهوری اسلامی با افراد مسلح در ایرانشهر در سیستان و بلوچستان گزارش شده است. در بیانیه روابط عمومی قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه پاسداران که سه‌شنبه ۲۵ آذر منتشر شد، آمده است: «موضوع توسط دستگاه‌های امنیتی و انتظامی در دست پیگیری است.» پیش‌تر وب‌سایت حقوق‌ بشری حال‌وش نوشته بود درگیری افراد مسلح با نیروهای جمهوری اسلامی در محدوده ایست بازرسی شهر فهرج در استان کرمان، بامداد سه‌شنبه رخ داد و به کشته شدن «دو مامور وزارت اطلاعات و دو مامور نیروی انتظامی» منجر شد. این سازمان همچنین از زخمی شدن «شماری از ماموران» خبر داد. این رسانه از «انتقال مجروحان و اجساد ماموران» در درگیری مسلحانه در ایست بازرسی فهرج یک ویدیو نیز منتشر کرد.

💢 جان میر‌شایمر همه توهماتِ مزخرف را کنار می‌زند 🔹او می‌گوید اوکراین هیچ راهی جز این ندارد که از جاه‌طلبیِ عضویت در ناتو دست بکشد، سلاح‌هایش را کنار بگذارد، و بخش بزرگی از سرزمینش را به روسیه واگذار کند. این صلح نیست؛ این تسلیم شدن زیر تهدید است. 🔸در همین حال، غرب هم عملاً هیچ کاری از دستش برنمی‌آید. رهبرانش سال‌ها امیدهای دروغ فروختند و اوکراین را به جنگی هل دادند که هرگز نمی‌توانست در آن پیروز شود. 🔹حالا که با شکست روبه‌رو شده‌اند، مجبورند شکست را در قالب دیپلماسی بزک کنند و به مردم‌شان توجیهات توخالی بدهند. 🔸این فقط یک شکست نظامی نیست؛ فروپاشی کاملِ راهبرد غرب، اعتبارش و جایگاه اخلاقی‌اش است. 🔹بازی‌های احمقانه کنی، جایزهٔ احمقانه هم می‌بری.حالا پیامدهایش را بپذیرید. حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد🔻 @HokmranOnline

روشنفکر خط‌شکن در حاشیه گرامیداشت هشتادمین سالگرد تولد دکتر عبدالکریم سروش 🖌حمید‌رضا جلائی‌پور | استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران 🔹پنجاه‌وسه سال پیش در دبیرستان علوی دانش‌آموز بودم که با دکتر سروش که معلم ادبیات فارسی ما بود، آشنا شدم و از سال۱۳۵۶ هم اولین کتاب او را تحت عنوان «نهاد ناآرام جهان» خواندم و از آن زمان درس‌گفتارها، سخنرانی‌ها، مقالات و کتاب‌های او را می‌خوانم و بهره می‌برم. 🔹من از او روش تفکیک مفاهیم، نحوه تقسیم‌بندی کردن موضوعات پیچیده را در مباحث انسانی آموختم. نوشته‌های مرحوم شریعتی مرا به وجد می‌آورد؛ دروس سروش مرا بیشتر به فکر وا می‌داشت. شیرین‌ترین لحظات زندگی من وقتی بود که در کلاس‌های سروش بودم و چیزی یاد می‌گرفتم. 🔹من کمتر اهل فرهنگی را می‌شناسم که چنین مستمراً زایا باشد. در جریان انقلاب فرهنگی که دانشگاه‌ها تعطیل شد و علوم انسانی خصوصاً جامعه‌شناسی مورد تهاجم طرفداران علوم انسانی اسلامی (هواداران آیت‌‌الله مصباح) قرار داشت. در آن زمان دکتر سروش از منظر «فلسفه علم» از علوم انسانی و جامعه‌شناسی متعارف در دانشگاه‌ها دفاع جانانه کرد. 🔹رشته جامعه‌شناسی و دانشکده علوم اجتماعی تحت عنوان «رشته پژوهشگری» ادامه حیات پیدا کرد. چون مخالفین حرف‌شان این بود که جامعه‌شناسی علمی سکولار و مخالف دین است و حرف‌های‌ غربی‌هاست. به نظر من، دکتر سروش در بزنگاه هیجانات انقلاب فرهنگی به داد علوم انسانی در ایران رسید. 🔹کار درخشان و راهگشا و تاثیرگذار دیگر دکتر سروش نقد «تفسیر ایدئولوژیک از دین» در سلسله‌سخنرانی‌هایی در مسجد اقدسیه در نیمه دوم دهه شصت بود. صدها دانشجوی انقلابی این سخنان را حضوری یا از طریق نوار گوش می‌کردند. این نقدها «تقدس‌گرایی» از ایدئولوژی رسمی را که خود را عین حقیقت اسلام می‌دانست در میان نسل تحصیل‌کرده پیراست. او پایه‌گذار نظری این بحث شد که حکومت‌ها با تأسی به ایدئولوژی، مقدس نیستند، باید پاسخگو باشند. ▫️ادامه مطلب در سایت هم‌میهن آنلاین 📌هم‌میهن را در فضای مجازی دنبال کنید: 🔗سایت | 🔗اینستاگرام | 🔗تلگرام | 🔗 یوتیوب

💢 ابتدا با «خصوصی‌سازی هار»، «خام‌فروشی افراطی» و «کوچک‌سازی دولت»، دست دولت را از منابع مالی خالی می‌کنند، سپس با «رهاسازی بازار» و «یکسان‌سازی ریال با دلار»، تورم افسارگسیخته ایجاد کرده تا دولت، مجبور به خلق نقدینگی شود و در انتها، علت تورم را خلق نقدینگی توسط دولت اعلام می‌کنند! ✍🏻حمزه شکریان در پاسخ کسی که به دکتر عبدالکریمی می‌گوید عامل تورم (فعلی) خلق پول است حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد🔻 @HokmranOnline

لازم است ابتدا از لحن دغدغه‌مند و پرسش‌گرانه آقای دکتر میری عزیز تشکر کنم. طرح مسئله «بدیل اقتصادی» و نسبت ایران با اقتصاد جهانی، پرسشی جدی و قابل اعتناست و اتفاقاً شایسته گفت‌وگویی عمیق‌تر از جدل‌های رسانه‌ای است. با این حال، به‌نظر می‌رسد در این متن چند خلط مفهومی و چند پیش‌فرض نانوشته وجود دارد که اگر روشن نشوند، نتیجه‌گیری نهایی درباره ناتوانی «نیروهای گفتمان انقلاب» ناعادلانه و شتاب‌زده خواهد بود. نخستین نکته، خلط میان «اقتصاد بازار» به‌عنوان یک مکانیسم تخصیص و «مارکت اکونومی» به‌مثابه یک نظام مسلط ایدئولوژیک و نهادی است. تقریباً هیچ جریان جدی در گفتمان انقلاب منکر وجود بازار، قیمت و مبادله نیست. نقد اصلی متوجه «بازارِ رهاشده از حاکمیت سیاسی و اخلاقی»، «بازار مالی‌شده»، و «بازاری است که منطق انباشت سرمایه را بر منطق تولید، عدالت و حاکمیت ملی مسلط می‌کند» است. این دقیقاً همان تمایزی است که در سنت اقتصاد سیاسی کلاسیک، در نقدهای پولانی، کینز، مینسکی و حتی برخی نهادگرایان غربی نیز دیده می‌شود. بنابراین پرسش «چگونه می‌خواهید جلوی مارکت اکونومی را بگیرید؟» اگر به معنای حذف بازار باشد، پرسشی نادرست است؛ اما اگر به معنای مهار هژمونی بازار و بازگرداندن آن به ذیل سیاست، تولید و منافع عمومی باشد، اتفاقاً پرسشی کاملاً مشروع و پاسخ‌پذیر است. نکته دوم، روایت خطی و تقلیل‌گرایانه از تاریخ نظام‌های اقتصادی جهان است. این تصویر که «همه چیز تمام شده و جهان به اجماع مارکت اکونومی رسیده»، بیشتر یک روایت ایدئولوژیک است تا یک واقعیت تحلیلی. آنچه امروز در جهان وجود دارد، طیفی از «سرمایه‌داری‌های متکثر» است: سرمایه‌داری مالی-رانتی آمریکا، سرمایه‌داری صنعتی-صادرات‌محور شرق آسیا، سرمایه‌داری دولت‌محور چین، و الگوهای مختلط اروپایی. حتی چینِ پس از اصلاحات، نه تسلیم بازار آزاد، بلکه نمونه‌ای از کنترل سیاسی بر بازار، برنامه‌ریزی راهبردی و ملی‌بودن واقعی ارز و اعتبار است. اگر این‌ها همگی ذیل یک برچسب «مارکت اکونومی» ریخته شوند، عملاً ابزار تحلیل از دست می‌رود. سوم، این ادعا که «نیروهای گفتمان انقلاب از اقتصاد شهید صدر و مطهری جلوتر نرفته‌اند» تنها در صورتی معتبر است که تحولات عملی و نظری سه دهه اخیر نادیده گرفته شود. مسئله امروز، فقدان متن نظری صرف نیست؛ مسئله شکاف میان دانش بومیِ انتقادی و سیاست‌گذاری گرفتار در نسخه‌های بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول است. نقد سیاست‌های دهه ۷۰ و پس از آن، نقد «مارکت اکونومی» به‌معنای انتزاعی نیست، بلکه نقد خصوصی‌سازی‌های رانتی، رهاسازی نرخ ارز، جهانی‌سازی قیمت‌ها، مالی‌سازی اقتصاد و انتقال بار تعدیل ساختاری به دوش طبقات مولد و فرودست است. این نقد، نه ساده‌سازی مفهوم استعمار، بلکه دقیقاً امتداد سنت اقتصاد سیاسی انتقادی است؛ همان سنتی که چپ کلاسیک نیز بر آن ایستاده بود. چهارم، ارجاع مکرر به فقدان خوانش چپ، اگرچه در سطح آکادمیک قابل تأمل است، اما مسئله سیاست عمومی در ایران را حل نمی‌کند. پرسش اصلی این نیست که آیا همه آثار یپریم اسحاق یا دیگر اقتصاددانان چپ به‌خوبی خوانده شده‌اند یا نه؛ پرسش این است که چرا در عمل، سیاست ارزی، پولی و تجاری کشور دقیقاً در همان نقطه‌ای ایستاده که مطلوب سرمایه مالی، واردات‌محوری و تضعیف تولید ملی است. در نهایت، سخن اینجانب خطاب به بچه‌های گفتمان انقلاب متوجه یک مطالبه واقعی است: جلوگیری از بازتولید الگوی توسعه وابسته و تعدیل‌گرایانه در ایران. این مطالبه، «تکلیف مالایطاق» نیست، بلکه یک مسئولیت تاریخی است. اگر شانه‌ها نحیف‌اند، به‌دلیل سنگینی بار نظری نیست، بلکه به‌دلیل مقاومت ساختارهای تثبیت‌شده‌ای است که سال‌هاست خود را پشت «اجماع جهانی مارکت اکونومی» پنهان کرده‌اند. بنابراین مسئله اصلی، ناتوانی گفتمان انقلاب در ارائه بدیل نیست؛ مسئله این است که بدیل، دقیقاً در جایی ایستاده که منافع مسلط اجازه بروز و تحقق عملی آن را نمی‌دهند. گفت‌وگو درباره این بدیل، اگر از پیش با حکم ناتوانی بسته نشود، می‌تواند نقطه آغاز یک بحث ثمربخش و ضروری برای آینده ایران باشد.

"بچه‌های گفنمان انقلاب" و مسئله اقتصاد آیا بدیلی برای "مارکت اکونومی" وجود دارد؟ Market Economy چیست؟ به زبان ساده، اقتصاد بازار، یک سیستم اقتصادی است که با رقابت و تجارت آزاد مشخص می‌شود، جایی که مالکیت خصوصی و حداقل دخالت دولت نقش‌های حیاتی ایفاء می‌کنند. در این سیستم، انتخاب‌های فردی و منافع شخصی، پویایی قیمت، تولید و عرضه را هدایت می‌کنند. اما نکته اینجاست که آیا بدیلی برای این سیستم در جهان وجود دارد؟‌ وضع اقتصادی در کشور ما چه نسبتی با این سیستم جهانی دارد؟ آیا معماران نظام بدیلی ساخته‌اند یا تمامی همّ و اهتمام سیاستگذاران این بوده است که به لوازم این چارچوب جهانی تن ندهند ولی سوال اینجاست که اگر به لوازم و مقتضیات آن تن ندهیم بدیلش چه از منظر نظری و چه از منظر عملی چیست؟ دلیل نگاشتن این یادداشت کوتاه نکته‌ای بود که دوست گرامی‌ام دکتر بیژن عبدالکریمی درباره "پیاده‌سازی سیاست‌های استعماری بانک جهانی ... توسط ... دولت آقای رفسنجانی ..." در کانال اینستاگرامی خود نگاشته بودند و سپس از "نیروهای اصیل گفتمان انقلاب" خواسته بودند تا جلوی این سیاستهای استعماری را بگیرند. اما پرسش من اینست که "نیروهای اصیل گفتمان انقلاب" چگونه می‌خواهند "جلوی" ساز و کار مارکت اکونومی را بگیرند؟‌ با کدام ابزار مفهومی و لوازم تئوریک؟ ساختار اقتصاد جهانی در قرن بیستم پنج سیستم اقتصادی را در مقیاس جهانی پیش روی بشریت گشوده بود: کاپیتالیسم، کمونیسم، فاشیسم، نازیسم و سرآخر سوسیالیسم. نظام‌های اقتصادی مبتنی بر فاشیسم و نازیسم در جنگ جهانی دوم کاملاً نیست و نابود شدند ولی کمونیسم با مدل شوروی و چین و کوبا و کره شمالی در طی جنگ سرد به حیات خود ادامه دادند و سرآخر شوروی و اقتصاد کمونیستیش در سال ۱۹۹۱ از میان رفت. با از میان رفتن آن و تحول کمونیسم در چین که اقتصاد را مطابق با چارچوب‌های کاپیتالیستی جهانی کرد عملاً اقتصادهای بزرگ جهانی اعم از آمریکا و اروپا و ژاپن و هندوستان و چین همگی مبتنی بر "مارکت اکونومی" حرکت می‌کنند و می‌ماند سوسیالیسم با چارچوب دموکراتیک در کشورهای اسکاندیناوی که آنها هم عملاً با مارکت اکونومی سرشاخ نیستند بل با ابتناء بر نظریه‌های گوننار میردال تلاش کرده‌اند "سیاستهای رفاهی" را با مکانیسمهای بازار هماهنگ کنند. اما سوال اینجاست که پیچیدگی‌های اقتصاد و بازار جهانی را با ارچاع به مفاهیم کلی "استعمار" بدون درک درست از "اقتصاد سیاسی" در سنت چپ نه تنها کمکی به ما نمی‌کند بل ساده‌سازی خطرناکی هم پیش روی معماران سیاست در ایران می‌گذارد. مضاف بر اینکه "نیروهای اصیل گفتمان انقلاب" هنوز در نظر و عمل هم نتوانسته‌اند از "اقتصادنای شهید صدر" و "نظری به نظام اقتصادی شهید مطهری" جلوتر بروند و مشکل اینجاست که نقدهای بنیادین چپ‌ها را هم به سرمایه‌داری با دقت نخوانده‌اند و حتی از چپ‌های خود ایران هم اطلاع دقیق ندارند. به عنوان مثال، آثار یپریم اسحاق اقتصاددان بزرگ چپ ایرانی که اهل ارومیه بود و از شاگردان بزرگ کینز هم بود کماکان مورد غفلت است. بنابراین دکتر عبدالکریمی گرامی دوست عزیزم تکلیف مالایطاقی بر شانه‌های نحیف "بچه‌های گفتمان انقلاب" گذاشته‌اند که آنها از پس این چالش برنخواهند آمد. سیدجواد میری #بچه‌های_گفتمان_انقلاب #بیژن_عبدالکریمی @seyedjavadmiri

«از نازکی کورتکس رنانی تا فاشیسم طبقاتی و تحقیر فرودستان سریع القلم؛ کنشی علیه معیشت مردم و تمامیت ارضی ایران» ✍مهدی وفائی نژاد پی نوشت: در سال‌های اخیر، گفتمان‌هایی در فضای دانشگاهی ایران شکل گرفته و به بطن جامعه سرایت کرده است؛ گفتمان‌هایی که در راستای تخریب عناصر تاریخی، هویتی، اندیشه ای ایران عمل می‌کنند. در این چارچوب، تلاش می‌شود علت توسعه‌نیافتگی ایران را به مسائل جزئی تقلیل داد بی آنکه به واقعیاتی که باید اشاره ای شود. ماحصل این جریان، تخریب مصدق، حمله به شریعتی، تحقیر فرودستان و طرح مفاهیمی سطحی، جزئی و غیر علمی بوده است؛ به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان چنین برداشت‌هایی را ملی دانست. در همین راستا، محسن رنانی با نادیده گرفتن تاریخ استعماری، قحطی‌ها و جنگ‌های و جنایت های تحمیلی امپریالیسم بر ایران، سطحی‌نگرانه «کورتکس نازک مغزی» را علت توسعه‌نیافتگی معرفی می‌کند. از سوی دیگر، محمود سریع‌القلم نیز عملاً فرودستان را از مناسبات سیاسی و اقتصادی حذف می‌سازد. @havarpress

قسمت سوم و پایانی مناظره نیهیلیسم و حوزه‌ علمیه منتشر شد با حضور استادان: #بیژن_عبدالکریمی، #اسدالله_رحمان_زاده و #احمد_ملکی مشاهده فایل کامل جلسات در #یوتیوب: 🔻🔻🔻 https://youtube.com/playlist?list=PLmOUfP19hHtrDt3j80Zuoe_4lwiSvMv9t&si=wc525JbiuZlo62kz موضوع این قسمت: راهکارهای مواجهه با نیهیلیسم

اطلاعیه #مناظره "نیهیلیسم جهانی و حوزه های علمیه" (قسمت دوم: گستره نیهیلیسم و پوچ گرایی) با حضور استادان: #بیژن_عبدالکریمی، #اسدالله_رحمان_زاده و #احمد_ملکی شنبه 22 آذر، رأس ساعت 21 در لینک #یوتیوب منتشر می شود: 🔻🔻🔻 https://youtube.com/playlist?list=PLmOUfP19hHtrDt3j80Zuoe_4lwiSvMv9t&si=wc525JbiuZlo62kz مشاهده فایل کامل جلسه در #یوتیوب: 🔻🔻🔻 https://youtu.be/DnrfMPZfcpc?si=DjFIfLS4Im8g0jMG

#کلیپ مناظره "نیهیلیسم جهانی و حوزه های علمیه" (قسمت دوم: گستره نیهیلیسم و پوچ گرایی) با حضور استادان: #بیژن_عبدالکریمی، #اسدالله_رحمان_زاده و #احمد_ملکی شنبه 22 آذر، رأس ساعت 21 در لینک #یوتیوب منتشر می شود: 🔻🔻🔻 https://youtube.com/playlist?list=PLmOUfP19hHtrDt3j80Zuoe_4lwiSvMv9t&si=wc525JbiuZlo62kz مشاهده فایل کامل جلسه در #یوتیوب: 🔻🔻🔻 https://youtu.be/DnrfMPZfcpc?si=DjFIfLS4Im8g0jMG

💯 منتشر شد... #کلیپ مناظره "نیهیلیسم جهانی و حوزه های علمیه" (قسمت اول) با حضور استادان: #بیژن_عبدالکریمی، #اسدالله_رحمان_زاده و #احمد_ملکی مشاهده فایل کامل جلسه در #یوتیوب: 🔻🔻🔻 https://youtu.be/DnrfMPZfcpc?si=DjFIfLS4Im8g0jMG

#پخش_تلویزیونی 📺 مناظره اول از سلسله گفتگوهای ایران و ایمان از شبکه چهار سیما پخش شد. ➕ در این مناظره دکتر علیرضا شجاعی‌زند و دکتر بیژن عبدالکریمی با دبیری دکتر سیدهادی ساجدی به گفتگو نشستند. 🗓 شبکه چهار سیما این مناظره را در روز پنجشنبه ۲۰ آذرماه ۱۴۰۴ در برنامه در مسير اندیشه پخش کرده است که از راه پیوند زیر می‌توانید به تماشای آن بنشینید. 🌐 https://tv4.ir/conductor?date=1404-09-20# 🔸 انجمن بین‌المللی دانش اجتماعی مسلمین 🆔 @iaomss

Audio from Bijan Abdolkarimi